چیا Salvia hispanica
چیا (نام علمی: Salvia hispanica؛ نام انگلیسی: chia) گیاهی است یکساله از سردهمریمگلی و خانواده نعناعیان. این گیاه بومی آمریکای مرکزی است. این گیاه را برای مصرف دانهآن میکارند، گرچه خود گیاه کاربرد تزئینی هم دارد.
چیا از نظر تجاری بیشتر به علت دانههای آن کاشته میشود. دانه های چیا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است. از دانههای چیا میتوان ۲۵ تا ۳۰ درصد روغن استخراج کرد. از جمله اسید آلفا لینولنیک (ALA). روغن دانههای چیا تشکیل شده است از حدود ۵۵ درصد امگا ۳ ، هجده درصد امگا ۶ ، حدود شش درصد امگا ۹ و حدود ۱۰ درصد چربیهای اشباع شده.
به طور معمول، دانههای چیا به شکل بیضی کوچک هستند با قطر حدود یک میلیمتر. دانههای چیا در رنگ های گوناگون از جمله قهوهای، خاکستری، سفید، سیاه و سفید، و لکهلکه رنگ نیز یافت میشوند. دانههای چیا آبدوست هستند و قادرند تا ۱۲ برابر وزن خود را آب جذب کنند. دانههای چیا به طور سنتی در مکزیک و جنوب غربی ایالات متحده مصرف میشوند. اما در اروپا به طور گسترده شناخته شده نیستند. امروزه، گیاه چیا به صورت تجاری و نیز به صورت طبیعی در مکزیک، بولیوی، آرژانتین، اکوادور، نیکاراگوئه، گواتمالا و استرالیا رشد کرده و یا کاشته میشود.گونههای جدیدی از چیا در ایالت کنتاکی برای کشت در عرضهای جغرافیایی شمالی در ایالات متحده توسعه یافتهاند. دانه های چیا با بذر گیاه ریحان (تخم شربتی) تفاوت داشته و هر کدام خاصیت جداگانه ای دارند. در ایران تخم شربتی از قدیم در نوشیدنی های خنک برای بر طرف کردن عطش در فصل تابستان استفاده می شود. گاهی تخم شربتی به اشتباه بعنوان دانه های چیا خریداری شده و مورد استفاده قرار می گیرد، و یا خواص مربوط به دانه های چیا به تخم شربتی که در ایران فراوان است نسبت داده می شود که درست نیست.
نحوه کاشت بذر چیا بذرها را مانند بذر شاهی درون سینی کشت زیر لایه نازک خاک می کاریم و خاک آنرا مرطوب نگه می داریم برای اینکه هنگام آبیاری بذرها و همچنین بعد از سبز شدن جوانه ها آسیب نبینند سینی کشت حاوی بذرها را دو تا سه ساعت در ظرف آب قرار داده تا گیاه از پایین آبیاری شود. وقتی اندازه نشا به حدود هشت سانتی متری رسید می توان آنرا به بستر کشت منتقل نمود.
هر بسته حاوی پنجاه عدد بذر چیا بذرها تهیه شده از جنوب آفریقا از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
|